คงไม่ผิดหากจะกล่าวว่าบุคคลที่มีอิทธิพลทางความคิดต่อครูเล็กที่สุดคือ คุณหญิงสุภัทรา สิงหลกะ

แม่ของเธอเป็นผู้หญิงเก่ง เป็นนักธุรกิจแถวหน้าของประเทศในยุคที่แวดวงนี้รายล้อมไปด้วยผู้ชาย เป็นเจ้าของเรือด่วนเจ้าพระยา เป็นนักขับเคลื่อนสิทธิสตรี เป็นเนติบัณฑิตหญิงรุ่นแรกๆ ของเมืองไทย และยังเคยเป็นสมาชิกหญิงของสภาเทศบาลนครธนบุรีอีกด้วย

แม้เส้นทางของทั้งคู่อาจไม่เหมือนกันเลย แต่แม่ก็เป็นคนที่เข้าใจครูเล็กมากที่สุด ความฝันของทุกอย่างของเธอล้วนมีแม่อยู่เบื้องหลัง

ในช่วงวัยสาว เมื่อเธอตัดสินใจหยุดเรียนวิชาบริหารธุรกิจ และขอย้ายไปเรียนด้านศิลปะการแสดงและการออกแบบเครื่องกายแทน แม่ก็ไม่ขัดข้อง หรือครั้งที่อยากทำ ‘ภัตตาคารลอยน้ำ’ ที่มีการแสดงดนตรีสด ก็ปล่อยให้ทำ จนกลายเป็น Lex’s Showboat เรือสำราญล่องแม่น้ำเจ้าพระยาลำแรกของประเทศไทย

เช่นเดียวกัน เมื่อภัทราวดีตัดสินใจไม่รับธุรกิจของครอบครัว แม่ก็ไม่เคยต่อต้านและพร้อมสนับสนุนเสมอ

“ท่านเป็นผู้หญิงสมัยใหม่ ตอนที่เราก็บอกว่า เราไม่รับงานตรงนั้น ขอโทษนะมันสตางค์ทั้งนั้น คือเราไม่เอาสตางค์ เพราะฉะนั้นอย่ามาบ่นว่าจน เพราะเธอรู้นี่ว่ารายได้คืออะไร แต่ไม่เอาเอง แต่ท่านก็ให้นั่นนี่พอมีสตางค์ใช้..

“ที่สำคัญเราต้องยอมรับว่า เราไม่พร้อม สติปัญญาไม่ใช่ แม่เคยให้ไปตรวจท่าเรือ เราก็ไปตรวจ พอไปตรวจเสร็จ ก็ไปเอาสีไปทา เอาต้นไม้ไปปลูก ซื้อเก้าอี้ใหม่ แม่ให้ไปตรวจเรื่องสตางค์ว่ามีคนโกงไหม แต่เราไปตรวจความงาม เสียตังค์เพิ่มอีกคือความคิดเราคนละอย่าง แม่บอกว่าอยากทำอะไรก็ไปเถอะ”

หลายสิบปีบนเส้นทางสายบันเทิง คุณหญิงสุภัทราเป็นแฟนคลับหมายเลข 1 ของ ‘ภัทราวดี มีชูธน’

ภาพยนตร์ทุกเรื่อง ละครทุกตอน การแสดงทุกโชว์ รายการทุกรายการ ไม่เคยมีสักครั้งที่จะพลาด แม้แต่ช่วงที่ลูกสาวมีความคิดจะทำ One Woman Show ในชื่อว่า ‘คืนหนึ่งกับภัทราวดี’ เมื่อปี 2526 ซึ่งเป็นการแสดงคอนเสิร์ตสไตล์บรอดเวย์ครั้งแรกของเมืองไทย ก็ได้แม่เป็นสื่อกลางช่วยหาผู้สนับสนุน จนงานประสบความสำเร็จ และโด่งดังถึงขั้นต้องขยายรอบการแสดงถึง 9 รอบ

“ท่านดูดิฉันเล่นบังลังก์เมฆทุกวันจนจบ หลังจากนั้น 3 วันท่านก็สิ้น คือท่านรอจนจบ ละครไม่จบฉันไม่ตาย” ครูเล็กกล่าวติดตลก

สิ่งเหล่านี้เองที่เป็นแรงผลักดันครูเล็กให้เดินหน้าตามความฝันของตัวเองอย่างมั่นคง จนกลายเป็นบุคคลที่ได้รับการยอมรับในวงการมากที่สุดคนหนึ่ง การันตีจากตำแหน่งศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง ประจำปี 2557

แต่ถึงมั่นใจในศักยภาพของบุตรสาวเพียงใด ด้วยธรรมชาติของคนเป็นแม่ย่อมมีความห่วงใยลูกเป็นธรรมดา ที่ผ่านมาคุณหญิงจึงพยายามหากลวิธีต่างๆ เพื่อมอบหมายภาระหน้าที่ให้ครูเล็กรับผิดชอบ

“แม่จะทำตัวน่าสงสาร เช่นมาบอกว่าตลาดมีคนโกง แล้วแม่ก็ป่วย คือจับเส้นเราถูกว่าใครโกงไม่ได้ เราก็อ๋อ เดี๋ยวไปดูให้ เห็นไหมตกหลุม ไปดูแล้วก็มารายงาน แม่ก็พยักหน้า จากนั้นก็ให้ไปดูเรื่องนี่นั่น จนเราเข้าไปเต็มตัว จากนั้นไม่นานท่านก็สิ้น แล้วในมรดกท่านยกตลาดให้เรา พอเรารู้จักมันแล้วก็ทำงานต่อได้ เงินตรงนั้นก็ทำให้เราทำอะไรได้อีกเยอะแยะ ถ้าไม่มีเงินตรงนั้น ก็คงไม่มีกิน เพราะเราไม่เอาอะไรเลย”

กระทั่งในปี 2536 ก็เกิดจุดพลิกผันครั้งใหญ่ในชีวิตของครูเล็ก เมื่อคุณแม่วัย 83 ปีได้จากไปตลอดกาล

“ตอนนั้นแม่บอกว่าไม่สบาย แม่ชอบมาหัวหิน อยากให้เราหารถที่นอนได้ให้หน่อย เราก็บอกเดี๋ยวหาให้ เดี๋ยวอยู่นั่นแหละ จนวันหนึ่งเจอรถที่นอนได้ จึงสั่งให้แม่

“2-3 วันก่อนรถจะมา แม่เสีย รถมาจอดหน้าบ้านที่งานศพ มันเป็นอะไรที่ให้อภัยตัวเองไม่ได้เลย คำว่าเดี๋ยวต้องไม่มีอีกแล้วในชีวิตฉัน เพราะว่าชีวิตมนุษย์มันไม่มีคำว่าเดี๋ยว เราต้องใช้เวลานานถึงจะให้อภัยตัวเองได้ รู้สึกโมโหตัวเองมาก เพราะแม่ทำอะไรให้ฉันตั้งเยอะ ฉันทำให้แม่แค่นี้ไม่ทัน

“พอดีเพื่อนๆ เขามางานศพก็นัดกันไปนั่งสมาธิ เขาก็ถามเราว่าไปไหม ไปก็ดีนะ จะได้ทำบุญให้แม่ ตอนนั้นอะไรที่ทำให้แม่ได้ทำหมด ถึงรู้ว่ามันสายไปแล้ว ก็มานั่งสมาธิที่เชียงใหม่กับท่านอาจารย์วสิษฐ เดชกุญชร กับท่านอาจารย์ John Coleman เป็นเวลา 8 วัน พอกลับมาก็เปลี่ยนไปเป็นคนละคนเลย

“เราเห็นทุกอย่างสวยงาม เริ่มเข้าใจอะไรหลายอย่างเช่น ของพังเพราะเราไม่ดูแลมันให้ดี ก็ต้องเป็นแบบนี้ เหมือนกับแม่ ถ้าเราใส่ใจทำอะไรเดี๋ยวนั้น แม่คงได้สิ่งที่เขาฝัน แต่ว่าเราไม่ได้เจตนาร้าย เป็นเพราะเราไม่รู้ พระท่านเรียกว่าความโง่ ความเขลา แต่ตอนนี้รู้แล้ว ก็อย่าทำอีก”

แม้เวลาจะผ่านไปนานกว่า 26 ปี แต่แม่ยังคงเป็นแรงบันดาลใจสำคัญของครูเล็กไม่เปลี่ยนแปลง

ความคิด ความตั้งใจ หรือคำพูดที่แม่เคยย้ำที่ว่า ‘จะทำอะไรก็ตาม ต้องทำให้ดีที่สุด’ ยังคงฝังแน่นในใจเสมอ เพราะความจริงแล้ว เธอก็คือลูกไม้ที่เติบโตใต้ต้นไม้ใหญ่ที่ชื่อสุภัทรานั่นเอง